28 Şubat 2013
‘’Tarih Milletlerin hafızasıdır.’’ ‘’Tarihini bilmeyen millet, hafızasını kaybetmiştir.’’
Çok fazlaca acıları deşmeyeceğim. Hafızalarınızı tazelemek için, sadece 1917- 1918 yılın da yaşanmış birkaç acı olayı hatırlatmaya çalışacağım.
7 Kasım 1917 Bolşevik İhtilali yapıldı.
18 Aralık 1917 Erzincan Mütarekesi imzalandı ve Rus kuvvetleri işgal ettikleri bölgelerden çekilmeye başladılar.
12 Şubat 1918 Enver Paşa’nın emriyle Vehip Paşa komutasındaki 3 ncü Ordu, Ermeni mezalimini önlemek için Ermeni komitecilerinin eline geçen bölgeleri geri almak amacıyla harekete geçti.
3 Mart 1918 Brest-Litovsk Anlaşması imzalandı.
14 Mart 1918 Trabzon Konferansı başladı.
18 Mart 1918 Kafkas Olağanüstü Komiseri sıfatıyla Ermeni Komünistlerinden Stephan Şaumyan, düzenlediği bir darbeyle Azeri yönetimini devirerek Bakü’yü ele geçirdi. Şaumyan liderliğindeki Ermeniler, 18 Mart ile 20 Nisan 1918 tarihleri arasında Bakü’de 12.000 kadar Müslümanı katlettiler. Bakü’de, Bolşevik-Ermeniler ile Müslümanlar arasında kanlı olaylar meydana geldi. 4 gün süren olaylarda binlerce Müslüman katledildi.
30 Mart 1918 Ermeni Bolşevik birlikleri Bakü’de 20.000 Türk’ü katlettiler.
26 Mayıs 1918 Mavera-yı Kafkas Konfederasyonu Meclisi ‘’Seym’’ yaptığı toplantı sonucu konfederasyonu feshettiğini açıkladı. Gürcüler ve Ermeniler bağımsızlıklarını ilan ettiler.
28 Mayıs 1918 Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti. 1 nci ve 2 nci Kolordular Grup Komutanı Yakup Şevki Paşa Karakilise’yi ele geçirdi.
10 Haziran 1918 Kür nehri boyunca Müslümanların maruz kaldığı saldırılara karşı harekete geçen Kafkas İslam Ordusu, eski Çarlık ordusundan ayrılarak, Kafkas İslam Ordusu hizmetine girmiş olan Nâzım Ramazanof emrine, 1 piyade bölüğü, 1 makineli tüfek takımı, 140 atlı mevcutlu süvari alayı verdi ve bu birlikler Salyan’a sevk edildi.
28 Haziran 1918 Kafkas İslam Ordusu birlikleri ile Bolşevik-Ermeni birlikleri arasında Salyan Muhabereleri cereyan etti.
10 Temmuz 1918 Azerbaycan’ın Kürdemir şehri, 3 gün 2 gece devam eden muharebelerden sonra, Bolşevik Ermeni ve Rusların işgalinden kurtarıldı.
19 Temmuz 1918 4 ncü Kolorduya bağlı 11 nci Kafkas Tümeni Ermeni çete reisi Antranik’in Culfa ve Nahçıvan’daki Müslümanlara yapmakta olduğu katliamları önlemek için harekete geçirildi.
14 Eylül 1918 Saat 02.00’de Bakü’ye karşı taarruz başladı. Muharebe akşama kadar devam etti, gece de şehrin önemli askeri noktalarına topçu ateşi açıldı. Gün boyu cereyan eden muharebede, 5 nci Kafkas Tümeni 56 ncı Alaydan 1 subay, 16 er şehit, 2 subay 74 er yaralandı. 15 nci Piyade Tümeni 38 nci Alaydan 1 subay şehit, 1 subay ile 116 er yaralandı. 107 nci Alaydan da 8 subay ile 80 er yaralandı.
25 Eylül 1918 Türk birlikleri Karabağ’a girdi.
6 Ekim 1918 Derbent şehri Türk birlikleri tarafından ele geçirildi.
8 Ekim 1918 Şusa Türk birlikleri tarafından ele geçirildi.
13 Ekim 1918 Kuzey Kafkas Cumhuriyeti hükümeti resmen ilan edildi.
30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi imzalandı.
6 Kasım 1918 Cereyan eden muharebeler sonucunda Dağıstan, Piçarahof kuvvetlerinin işgalinden kurtarıldı.
16 Kasım 1918 Mondros Mütarekesi gereği Türk birlikleri Bakü’yü ve Kafkasya’yı tahliye etmeye başladılar. Bakü, İngiliz kuvvetleri tarafından işgal edildi.
Başkaca, tarihler M.S. 364 yılından günümüze kadar en büyük vahşetin yaşandığı tek günü 26 Şubat 1992 olarak veriyor. Fakat dünyanın gözü önünde gerçekleşen bu katliama herkes sessiz ve duyarsız kalıyor. İktidar partisi bu duyarsızlığı nedense paylaşıyor. Nerdeyse yok sayıyor. TBMM’den soykırımını tanıma kararını çıkarmıyor, Azerbaycan Hükümetinin almış olduğu kararın aynısını uygulamıyor.
Ermenilerin yaptıkları vahşetin sonunda işgal ettikleri Azerbaycan topraklarının %20 sini geri alınması konusunda bir çaba harcamıyor. BİR MİLYON’DAN fazla KAÇGIN’IN akibetiyle ilgilenmiyor. Acaba neden? Bu nasıl GARDAŞLIK?
26 Şubat 1992 HOCALI KATLİAMI size neyi hatırlatıyor?
KAYNAK: (E.) Yarbay Rüştü Türker,
Bakü Yollarında 5 nci Kafkas Tümeni
Kenan Mutlu Gürses