07 Temmuz 2024
İNGİLTERE;
Birleşik Krallığın dış politikası ve askeri faaliyetlerini araştıran ‘Declassified’ tarafından yayınlanan raporda, İngiltere’nin ABD’den sonra yurt dışında en fazla askeri varlığa sahip ülke olduğunu gösteriyor. Güney Kıbrıs da dâhil olmak üzere bölgede 23 askeri üssü işlettiği ve 41 ülkede 145 üs ve noktada asker bulundurduğu belirtildi. Askeri üs ve noktaların boyutları Bahreyn’de yeni inşa edilmiş bir deniz üssünden, Kudüs’teki ABD büyükelçiliğindeki iki kişilik bir müfrezeye kadar değişiyor. İngiltere, KIBRIS’ ta 17, Suudi Arabistan’da 15 ve Umman’da 16 askeri tesis kullanıyor.
Avrupa ve Rusya’da;‘Declassified’ tarafından yayınlanan rapora dâhil olmayan 6 Avrupa ülkesinde ve NATO idari kısımlarında İngiliz askerleri varlığı bulunuyor. İngiltere Soğuk Savaşın ardından Avrupa’da askeri varlığını küçültse de, Almanya’nın çeşitli noktalarında 540 personel barındıran dört üs yönetmeye devam ediyor. Almanya’nın kuzeyindeki Sennelager, Mönchengladbach’ta büyük bir araç deposu ve Wulfen’de aslen Naziler için köle işgücü tarafından inşa edilen bir mühimmat depolama tesisinde İngiliz personel görev yapıyor.
İspanya’nın güney ucunda bulunan Cebelitarık yarımadası, 1704’te Kraliyet Deniz Piyadeleri tarafından ele geçirilmiş, Birleşik Krallık yarımadayı İspanya’ya geri vermemişti. Hala tartışma konusu olan Cebelitarık yarım adasında İngiliz askeri varlığı devam ediyor. Yaklaşık 670 İngiliz askeri personeli, havalimanı ve tersane dâhil olmak üzere dört bölgede konuşlanmıştır.
İngiliz ordusunun Kuzey Kutup Dairesine yakın Norveç’de bulunan Bardufoss havaalanında kod adı “Clockwork” olan bir helikopter üssü bulunuyor. Üs dağ ortamında icra edilen tatbikatlarda kullanılıyor. Üs Murmansk yakınlarındaki Severomorsk’ta bulunan Rusya’nın kuzey filosuna 350 mil uzaklıkta.
Estonya’nın Amari Hava Üssü’nde bulunan RAF Typhoon filosu, Rus savaş uçaklarının tacizlerini durdurmak için NATO hava polisliği operasyonuna katılıyor.
Declassified raporu Doğu Akdeniz’de 17 farklı noktada Birleşik Krallık askeri tesisi bulunduğunu ortaya çıkardı. Güney KIBRIS Cumhuriyeti’nde Akrotiri ve Dikelya’da 2.290 personeli içeren egemen üs bölgesi bulunuyor. Bu üslerde pistler, atış poligonları, kışlalar, yakıt depoları ve İngiltere’nin sinyal istihbaratı ajansı tarafından yönetilen casus istasyonlar bulunuyor. Ada’nın en yüksek noktası Olimpos Dağı’nın zirvesi olmak üzere, üs bölgesinden uzak noktalarda istasyonların olduğu belirtiliyor. Raporda yayınlanan bir haritada Akrotiri üs bölgesinin dışında ‘Lima’ olarak adlandırılan geniş bir arazi eğitim alanı olarak kullanıldığı belirtildi. Rum basınında çıkan haberlerde, alçaktan eğitim uçuşu yapan uçakların Lima eğitim alanındaki çiftliklerde hayvanların ölümüne sebep olduğu gündeme gelmişti. Suriye’de faaliyet gösteren İngiliz Özel Kuvvetleri RAF nakliye uçakları ile Suriye’ye gitmeden önce Kıbrıs Rum Kesimindeki İngiliz üslerinden hareket ettiği biliniyor.
Ortadoğu’da; Londra merkezli araştırma kuruluşu ‘Declassified’ tarafında yapılan araştırmada İngiltere’nin en yoğun askeri aktivitesinin Ortadoğu bölgesinde olduğu belirtiliyor. Birleşik Arap Emirlikleri‘ndeki (BAE) Al Minhad hava üssü ve Katar’daki Al Udeid hava üssü KIBRIS Rum Kesiminden kalkan RAF uçaklarının ikinci durağı konumunda. Katar’daki hava üssüne yaklaşık 80 personel görev yapıyor. Üsler IRAK, SURİYE ve Libya’daki askeri operasyonları desteklemek ve Afganistan’a asker sevkiyatında geçiş noktası olarak kullanılıyordu. İngiltere’de bulunan Lincolnshire’daki Coningsby RAF hava üssünde Katar tarafından finanse edilen ortak Typhoon filosu bulunuyor.
İngiltere’nin Ortadoğu bölgesinde en büyük askeri varlığı SUUDİ ARABİSTAN’da bulunuyor. İngiliz askerleri Suudi Arabistan’da 15 önemli tesiste görev yaptığı belirtildi. Başkent Riyad’ta, RAF subaylarının Yemen’deki Suudi liderliğindeki koalisyon hava operasyonlarını gözlemledikleri ve hava operasyon merkezleri de dâhil olmak üzere birçok noktada görev yaptıkları biliniyor.
İngiltere’nin önde gelen savunma sanayi firması BAE sistem bağlı personeller, Taif’teki Kral Fahad hava üssünde, Yemen sınırına yakın Khamis Mushayt’taki Kral Halid hava üssünde Typhoon savaş uçağı filolarına destek vermek için bulunuyor. İngiliz Kraliyet Donanması ekibi, Kral Fahd Deniz Akademisi’nde ders verirken, RAF personeli Dhahran’daki Kral Abdulaziz hava üssündeki Tornado jet filosunun uçmasına yardımcı oluyor. SUUDİ KRALLIK ailesini korumakla görevli Suudi Arabistan Ulusal Muhafızları’nın Britanya Krallığı ile özel anlaşmaları da bulunuyor. Bahreyn, 2011 yılında Şii çoğunluğun Sünni yönetime karşı yaptığı protestoları bastırmakta, Suudi Arabistan’dan gelen BAE yapımı zırhlı araçları kullanmıştı. İngiliz hükümeti yaptığı açıklamada, Bahreyn’de konuşlandırılan Suudi Arabistan Ulusal Muhafızlarının bazı üyelerinin İngiliz askeri misyonu tarafından eğitildiğini kabul etmişti. Ayaklanmanın bastırılmasının ardından İngiltere Bahreyn’de deniz üssü inşası başlayarak askeri varlığını arttırmıştı.
İngiltere’nin Ürdün ordusuna hızlı tepki gücü oluşturmak amacıyla Çatışma, Güvenlik ve İstikrar Fonu altında 4 milyon sterlin yardımda bulunduğu parlamento kayıtların geçiyor. Kuveyt’te yaklaşık 40 İngiliz askeri Mübarek El-Abdullah kurmay akademisinde eğitim faaliyetlerinde bulunuyor.
Körfez’deki en kapsamlı İngiliz askeri varlığı 91 personelle Umman’da görev yapıyor. İngiliz personel İngiliz ordusu ve istihbarat teşkilatları tarafından yönetilen 16 bölgede konuşlandırıldı. Birleşik Krallığın ülkedeki en önemli projesi, Kraliyet Donanması tarafından oluşturulan Uçak Gemisi Görev gücünün Hint Okyanusu ve ötesindeki görevlerinde, lojistik destek alacağı 23,8 milyon sterlin bütçeli deniz üssü inşasıdır. Deniz üssünde kaç personelin görev yapacağı belli değil.
İngiltere IRAK’ ta yaklaşık 400 İngiliz askeri görev yapmaktadır. Askerler Anbar’daki Camp Havoc, Camp Taji ve BAĞDAT’ taki Union III ve Kuzeyde ERBİL Uluslararası Havaalanında bulunuyor. İngiltere’nin Ortadoğu’daki diğer askeri varlığı, yaklaşık 10 askerin konuşlandığı İsrail ve Filistin’de bulunuyor. Askerlerin bir kısmı Tel Aviv’deki İngiliz büyükelçiliğinde bulunurken, diğer askerler tartışmalara sebep olan Kudüs’teki ABD büyükelçiliğinde bulunan ABD güvenlik koordinatörünün ofisinde görev yapıyor.
Asya Pasifik’de; İngiltere’nin hali hazırda Çin’in çevresinde beş ülkede askeri üs sahaları bulunuyor. Singapur’daki Sembawang limanında daimi olarak sekiz askeri personel bulunduran İngiltere, limanı lojistik üs olarak kullanıyor. Sembawang limanı Güney Çin Denizi’nden Hint Okyanusu’na geçiş güzergâhı üzerinde, gemi trafiğin en yoğun olduğu Malaka Boğazı’na bakan bir konumda.
Güney Çin Denizi’nde tartışmalı Spratly Adalarına yakın olan Brunei Sultanlığında İngiltere’nin merkezi bir üssü bulunmaktadır. Diktatörlükle yönetilen ülke, iktidarda kalabilmesi için İngiltere desteğine ihtiyacı var. Bunun bedelini de üslere izin vererek ödüyor. Ayrıca petrol devi Shell, ülkenin petrol ve gaz sahaları üzerinde büyük hisseye sahip. İngiltere’nin Burnei Sultanlığı’nda Sittang Kamp, Medicina Line ve Tuker Lines’da üç garnizonu var. Gurkha askerlerinin yaklaşık yarısı kalıcı olarak bu garnizonlarda bulunuyor.
İngiltere’nin Avustralya’da ülkenin dört bir yanına dağılmış yaklaşık 60 yakın askeri bulunuyor. Bu askerlerden 25’i Avustralya Savunma Bakanlığı’nda, Caberra’daki İngiliz Yüksek Komisyonu’nda ve Bungendore’daki Karargah Müşterek Harekat Komutanlığında görev yapıyor. Geri kalan personel Avustralya’nın 18 üssünde ve Queensland, Cabarlah’daki Avustralya’nın Elektronik Harp Birimi’nde çalışıyor. İngiltere Hava Kuvvetleri’nin(RAF) dört personeli Güney Galler’deki Williamtown hava üssünde E-7A Wedgetail havadan erken ihbar uçağı için eğitim alıyor. Avustralya‘nın batısında kalan Wyndham’da Airbus test merkezinde bulunan İngiliz personel, yüksek irtifalı Zephyr gözetleme dronu test ediyor. Çin’i gözetlemek için kullanılan ‘Zephyr’ testler sırasında iki kez düşmüştü. BAE sistemin yüksek irtifada uçan başka İHA’s PHASA-35‘de bu merkezde test ediliyor.
Yeni Zelanda’da konumu belirtilmemiş yaklaşık 10 askeri personel görev yapıyor. Parlamento verilerine göre bir kısım askerin P-3K Deniz Karakol uçaklarında çalıştığı belirtiliyor.
İngiliz ordusu Nepal’de en az üç tesis yönetiyor. Tesisler Nepal’ın batı kanadında Çin sınırına yakın bölgede bulunuyor. Başkent Katmandu’da Gurkha askerlerinin işe alım kampları ve idari tesislerde mevcut. Nepalli gençlerin asker olarak kullanılması Maoist hükümetin iktidara gelmesine rağmen hala devam ediyor.
İngiliz askerleri Afganistan Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanında uzun yıllardır görev yapıyor, bunun yanında Afgan ordusunun personel eğitimi için piyade okulunda subaylara danışmanlık hizmeti veriyor. Pakistan Hava Kuvvetleri Akademisi’nde 10 personel pilot eğitim faaliyetlerinde bulunuyor.
“Vergi Cenneti” Ülkeleri; Declassified’in raporunda dikkat çeken bir ayrıntıda, Britanya’nın denizaşırı askeri üslerinin ‘vergi cennetleri’ olarak adlandırılan ada ülkelerinde olmasıdır.
Dünyanın ilk on vergi cenneti ülkeleri arasında olan Channel Adaları bir İngiliz askeri üssüne ev sahipliği yapıyor. Britanya’nın askerileştirilmiş vergi cennetlerinin geri kalanı, Atlantik Okyanusu’ndaki ada ülkelerinde bulunuyor. Orta Atlantik’te bir İngiliz bölgesi olan Bermuda’da İngiliz ordusuna bağlı bir İngiliz subayı tarafından komuta edilen 360 mevcutlu Royal Bermuda alayı bulunuyor. Kuzey Amerika’da Antiller bölgesinde Birleşik Krallık’a bağlı Montserrat adasında güvenliği, Brades merkezli Montserrat Kraliyet Savunma Kuvvetinden 40 yerel gönüllü tarafından sağlanıyor. Bu model vergi cenneti adalarından olan Cayman Adaları, Turks ve Caicos Adalarında uygulanıyor.
Afrika’da; İngiliz ordusunun askeri üslere sahip olduğu bir başka bölge Afrika’dır. Kenya bağımsızlığını kazandıktan sonra İngiliz ordusu Laikipia ilçesindeki askeri üssü elinde tutmayı başardı. BATUK adı verilen üs Kenya ordusuna askeri eğitim veriyor. İngiltere ordusunun Kenya’daki beş bölgeye dağılmış 13 eğitim alanına askeri eğitimler için kullanma hakkına sahip. Bu eğitim sahalarında Afganistan’a gidecek olan askerlerin eğitimi yapılıyor. İngiltere Savunma Bakanlığı bu eğitim sahalarında patlamamış silahlar sebebiyle yaralanan yüzlerce Kenyalıya 4,5 milyon sterlin tazminat ödemişti.
Cibuti’de bulunan Camp Lemonnier’de küçük bir İngiliz birliği Yemen Operasyonunda kullanılan İHA’ların işletilmesinden sorumlu. Batı Afrika’da iç savaşın yaşandığı Sierra Leone’da askeri eğitim merkezi Horton Akademisi’ni İngiliz subaylar yönetiyor. İngiliz ordusu Nijerya’da Kaduna Uluslararası Havalimanı’na düzenli erişim imkânına sahip.
Orta sahra ülkesi Mali’de “barışı koruma” gücünde, İngiliz ordusunun mevcutu bu yıl önemli ölçüde artacak. Birleşik Krallık birlikleri Libya müdahalesinden bu yana neredeyse kesintisiz olarak Mali’daki operasyonlara katılıyor. Başkent Gao merkezli RAF Chinook helikopterleri Fransız Kuvvetlerine lojistik destek sağlıyor.
Amerika’da; İngiltere, Güney Atlantik’teki Falkland Adaları’nda en büyük ve en masraflı askeri varlığı sahip. İngiltere’nin Arjantin savaşından otuz sekiz yıl sonra adalarda önemli derecede askeri konuşlanması bulunuyor. RAF Mount Pleasant Kraliyet Hava Kuvvetleri üssü adanın en büyük askeri merkezini oluşturuyor. Doğu Falkland’da Mare Limanı ve bir tersane mevcut. Ayrıca Falkland adasının dağlarına konuşlanmış Sky Sabre Hava Savunma Sistemleri bulunuyor. Savunma Bakanlığı’nın verilerine göre adada 1.200 asker ve 400 sivil müteahhit görev yapıyor. Savunma Altyapı Örgütü (DIO) tarafından denetlenen, konut, okul, hastane ve mühendislik çalışmaları adalarda devam ediyor. DIO’nun açıklamalarına göre 180 milyon sterlinlik bütçeli 10 yıllık bir yatırım planı var. Bu bütçenin dörtte biri askerleri sıcak tutmak için harcandı.
Falkland adaları bilimsel keşif çalışmaları için önemli bir kavşak noktası. Antartika Bölgesinde bulunan Rothera Araştırma Merkezi İngiltere ordusunun lojistik desteğine dayanıyor. Kraliyet Donanması yaklaşık 65 personel bulunan buz devriye gemisi HMS Protector’u bölgede lojistik tedarik için bulunduruyor.
ABD’de başta başkent Washington olmak üzere ABD askeri komuta merkezlerinde, Norfolk, Virginia’daki NATO tesislerinde onlarca İngiliz ordu mensubu görev yapıyor. Nevada’daki Creech Hava Kuvvetleri Üssü’nde yaklaşık 90 personel Reaper İnsansız Hava Araçları’nı dünyanın dört bir yanında uçuruyor. Yakın zamana kadar F-35 savaş uçaklarının eğitimini almak için 80 yakın personel başta Kaliforniya’daki Edwards Hava Kuvvetleri Üssü olmak üzere, Güney Carolina’daki Marine Corps Hava üssü, Beaufort ve Maryland’deki Donanma Hava üssünde uzun süreli eğitimler almıştı.
İngiliz Hükümetinin bir kaç deniz aşırı üssü kapatmak planı olduğu basına yansımıştı. Bu üslerden biride Kanda Suffield’deki tank eğitim sahasıdır. Bu üslerde 400 personel ve çoğu Challenger 2 tanklar, piyade araçları 1000 yakın araç bulunmaktadır. Askeri uzmanlar İngiltere’nin tank kuvvetlerinde bir küçülme planladığını yakın zamanda duyuracağını bekliyor. Bu sebeple bu askeri üsse ihtiyacın olmadığı belirtildi. Kapatılması planlanan diğer askeri üs ise Orta Amerika ülkesi Belize’de bulunuyor. Askerlerin Orman savaşı eğitiminde kullanılan 13 bölgeye erişebilecekleri küçük bir garnizon bulunuyor. (5)
Ayrıca, GÜNEY KIBRIS, çok farklı İNGİLTERE ve ABD istihbarat tesislerine ev sahipliği yapıyor. (6)
KAYNAKLAR:
(5) https://www.csavunma.com/birlesik-krallik-yurt-disindaki-askeri-varligini-giderek-arttiriyor/.html
(6) https://gazeddakibris.com/kibristaki-gizli-amerikan-usleri
Kenan Mutlu Gürses